Hoewel men het op het eerste gezicht niet zou zeggen, is de hele kunstgeschiedenis een geheel dat op organische wijze in elkaar overvloeit. De laatste eeuwen, in de westerse kunstwereld, was elke beweging een tegenbeweging. De kunstgeschiedenis is dan ook onderhevig aan de derde wet van Newton. Een van de meest basale krachten in de fysica, namelijk actie en reactie.
Iedere kunststroming die een reactie was op het status quo van een bepaalde tijd en met het paradigma wou breken, gaat nog altijd een dialoog aan met datgene waartegen het zich probeerde af te zetten. Met onze vzw willen wij de dialoog aangaan met de hedendaagse kunstwereld en hoe die vandaag de dag draait.
Wij, Tarik De Maeyer, Jan-Willem Van De Maele en Jonas Beyens, de oprichters van de vzw, zijn producten van het hoger kunstonderwijs en wat wij tijdens onze hogere schoolcarrière hebben geleerd en ondervonden over de hedendaagse kunstwereld, doet ons soms de wenkbrauwen fronsen. Onze generatie is een product van zijn tijd en daar komt de kat op de koord. De maatschappij waarin we leven moet alles meteen binnen handbereik zijn en moet iedere wens direct moet ingewilligd worden. Voor enige zelfreflectie en een moment van stilte is geen tijd meer, want stilstaan is achteruit gaan. Wie toch eventjes de tijd neemt om te reflecteren, en zoals wij gedaan hebben, de gang van zaken eens vanop een afstandje bekijkt zal tot een interessante constatatie komen. De schaduwzijde die onze generatie deels kenmerkt is een jeugdige arrogantie en navelstaarderij, misschien vreemd om dit te horen van mensen die zelf behoren tot deze generatie, maar dat is hoe wij het zien. Zoals men in het Engels zegt: It takes one tot know one. Het gevolg van dit hedendaagse narcisme, is dat creatief werk een competitieve dimensie krijgt en elke vorm van samenwerking of dialoog ontbreekt.
De kunstsector is in een soort modern Kasteel van Versailles veranderd. Een vergulde volière waarbinnen de elite en de geprivilegieerde laag van de bevolking wordt gevangen gehouden. Van eenieder die zich in deze gouden kooi bevindt, wordt verwacht naar de pijpen van de Zonnekoning te dansen, iedereen moet zich schikken naar het absolutisme van de heersende stijl. Diegenen die niet mee willen gaan in deze stijl, of geen interesse hebben in wat hip en eigentijds is, worden uit het paleis verjaagd en buiten de hekken van het domein gezet. Deze mensen worden dan samen met hun werk veroordeeld tot de categorieën als ‘prutsers’ of ‘niet mee met de tijd’, simpelweg omdat het werk niet strookt met de hedendaagse esthetiek.
Kunst en grafisch werk is net zoals alles in onze samenleving onderhevig aan modegrillen. Wanneer niemand zich nog afvraagt over de richting waarin iedereen mee walst, komt men tot een stilstand en draait men eindeloos mee in een vicieuze cirkel. Alle neuzen staan dan misschien wel in dezelfde richting, maar er ontbreekt iedere vorm van dialoog en vernieuwing.
We zullen deze zure appel moeten doorbijten. Wij in ons eentje kunnen dit moeilijk op en één-twee-drie veranderen, maar we kunnen hier wel ons antwoord op bieden en hier komt onze vzw in het verhaal.
Het doel van vzw ‘De Zwarte Kater’ is om een atelier open te stellen waar mensen van diverse achtergronden, studenten, beginnende of ervaren kunstenaar, etc. kunnen samenkomen en een eigen artistieke visie kunnen ontwikkelen. Hiermee willen we voorkomen dat veel authentieke creativiteit verloren gaat. Werken die buiten de ‘wandelgangen van Versailles’ gemaakt worden hebben ook bestaansrecht. Niet zelden is het feit dat het kunstcircuit zich vastklampt aan bepaalde kunstzinnige principes, de reden die ervoor zorgt dat mensen opgeven en een degout krijgen van de artistieke sector. Dit kan men zien als ‘survival of the fittest’, maar men zou het ook evengoed ‘pure inteelt’ kunnen noemen. Het zijn dit soort opvattingen, waardoor de kunstwereld, begrijpelijkerwijs, een elitaire en snobistische connotatie krijgt.
Onze bedoeling is om met vzw ‘De Zwarte Kater’ een creatieve ongedwongen sfeer en omgeving te creëren, waar mensen graag vertoeven en met plezier naartoe komen. Een co-working space waar ideeën samenkomen en dialoog mogelijk wordt tussen verschillende visies, stijlen en meningen. Dit alles zonder dat er iemand over de schouder meekijkt, en kritiek levert. Wij als bestuurders van de vzw willen ons onthouden van elk waardeoordeel en onconstructieve kritiek. We staan open om onze ervaringen en kennis te delen met leden van de vzw en hen constructief te helpen om hun eigen esthetiek en artistieke stem te vinden.
Wanneer studenten of medekunstenaars advies, raad of creatieve input nodig hebben, zullen we met veel plezier bereid zijn die te geven. Enkel indien hiernaar gevraagd wordt. Het is niet de bedoeling onszelf of onze mening op te dringen. Om aan de eventuele vraag naar informatie te voldoen, zullen er workshops gepland worden die verscheidene technieken, media of materialen belichten. Deze workshops zullen gegeven worden door de bestuurders van de vzw en gastdocenten. Leden van de vzw zullen, mits de maandelijkse bijdragen van het lidgeld, gebruik kunnen maken van de infrastructuur en het materiaal dat in het atelier aanwezig zal zijn.
Regelmatig zal er een tentoonstelling worden gehouden dat het werk, gemaakt in de vzw, toont aan het publiek. Deze tentoonstellingen geven niet alleen de kans aan leden van de vzw om hun artistieke arbeid te tonen aan de toeschouwer, het geeft hen ook een platform om hun werk te verkopen. Van elk verkocht werk gaat een bijdrage naar de vzw. Ook willen we binnen de vzw een begeleiding bieden in wat het wettelijk statuut van een kunstenaar betekent.
Voor de duidelijkheid: wij zijn geen radicale iconoclasten. Het is niet onze bedoeling om de heilige huisjes van anderen in brand te steken. Leven en laten leven. Maar we hebben de hedendaagse scene van grafisch ontwerp en kunst overschouwd, gewogen en hebben deze op vlak van sommige facetten te licht bevonden. Misschien delen sommige mensen onze visie, misschien deelt niemand die. Misschien zijn wij te pessimistisch. Misschien zijn wij wel zo arrogant te denken dat we de wijsheid in pacht hebben. Hoe het ook zij, dit is onze mening en dit is waar wij voor staan en waar we voor strijden.
Met onze vzw willen we een alternatief bieden voor het elitaire karakter dat de hedendaagse kunstsector in zich draagt. Wij willen de deuren opengooien en de drempel van de artistieke sector verlagen. Een tegenbeweging zo je wilt. De derde wet van Newton, actie en reactie. Een van de basale krachten in de fysica. Niets meer, maar ook niets minder.